In dit fascinerende boek beschrijft mediaspecialist Jak Boumans het roerige tijdperk van de nieuwe media in Nederland van 1967 tot 1997. Alles moest nog worden uitgevonden: technologieën, concepten en markten.
Samenvatting
Op 1 januari 1997 kwam er een einde aan het nieuwe-mediatijdperk, ook wel het pre-internet tijdperk genoemd. Dit tijdperk wordt door jongeren, de ‘digital natives’, vaak gezien als woest en leeg. Maar niets is minder waar. Vanaf 1967 is er in Nederland een industriesector rond nieuwe media opgebouwd. Dat begon met een verwarrende zoektocht naar technologieën, concepten en markten. Hoe nieuwe media te verkopen en aan wie? Vanaf 1980 begon de commercialisering van online-diensten zoals ASCII-databanken, teletekst, videotex, elektronische berichten en Bulletin Board Systems. In 1985 werd de jonge industriesector geconfronteerd met weer een nieuwe technologie, de CD-media, die het broze groeipatroon van de online-diensten dreigde te verstoren. Uiteindelijk kwamen er door de CD-media naast het assortiment aan online-diensten ook off-line producten bij, zoals elektronische boeken en multimediale CD-ROM's en CD-i’s. De industriesector rond nieuwe media groeide en professionaliseerde.
Terwijl de sector zich opmaakte om een grootschalige videotexdienst in de markt te zetten, sloop internet geruisloos Nederland binnen via de academische wereld. In 1992 waren er nog geen 300 bedrijven aangesloten op internet en acties op de consumentenmarkt leverde niet direct veel nieuwe klanten op. Maar toen op 15 januari 1994 De Digitale Stad haar deuren opende, begeleid
Publicatiegegevens
Titel: Toen digitale media nog nieuw waren - Pre-internet in de polder (1967- 1997)
Auteur: Jak Boumans
Omvang: 320 pagina’s
Full colour, meer dan 125 illustraties
ISBN 9789078730057
Bestellen
Wilt u het boek van Jak Boumans direct aanschaffen, stuur dan een bericht met vermelding van uw adres en de titel van het boek naar VOF Electronic Media Reporting. Het boek wordt u dan na betaling (in Nederland) zonder verzendkosten toegezonden.
Voor scholen is op aanvraag een speciaal tarief aanwezig.
Activiteiten
Behalve publicaties verzorgt Jak Boumans ook studies, presentaties, voordrachten en colleges. Voor aanvragen stuur een e-mail naar jak@cerendipity.nl.
Recensie
Beschrijving van de geschiedenis van digitale media. Door de
ontwikkelingen in de computertechnologie ontstaan digitale media met kenmerken
als interactief en multimediaal en van offline-media naar online-media. Door
miniaturisatie en massaproductie nemen de mogelijkheden toe en breidt het
gebruik zich uit van de professionals naar de gewone consument. Vele media
overleven het stadium van experiment niet en worden ingehaald door de
technologische ontwikkelingen en het toenemende belang van gebruiksgemak. Met
de verbeterde telecommunicatie neemt het belang van het online-medium toe: het
internet. Vele aspecten komen aan de orde, met ruime aandacht voor de
Nederlandse geschiedenis in de vorm van activiteiten van in de
informatie-dienstverlening werkzame organisaties en enthousiaste hobbyisten.
Systematisch opgezet en goed leesbaar, met veel wetenswaardigheden, is het boek
zeer geschikt voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de
nieuwe media in het pre-internet tijdperk. De auteur heeft deze hele periode
actief meegemaakt en vertelt er over uit eigen ervaring. Het boek behoort tot
de populaire geschiedschrijving en pretendeert geen volledigheid. Met talrijke
illustraties in kleur en zwart-wit, jaartallenlijstjes, een bronnenoverzicht en
register.
Ab Koolma (NBLC)
Recensie
Digitale informatievoorziening
is voor ons zo normaal geworden, dat we het ons amper nog kunnen voorstellen
dat die een generatie geleden nog amper bestond. Met heel veel vallen en
opstaan zijn we gekomen waar we nu zijn, met alles wat we willen weten onder
handbereik en ons drie slagen in de rondte netwerkend. Jak Boumans heeft in een
uitputtende studie uiteengezet wat in ons land allemaal gebeurde voordat we
massaal online gingen. Die geschiedenis begint in 1945 en loopt parallel met de
ontwikkeling van de computer.
Het hoofdstuk ‘Nieuwe media in
de polder’ gaat van start in 1967, als Pierre Vinken onderzoek laat doen naar
de mogelijkheden van digitaal bij databeheer. Wat volgde was een aantal
experimenten, waarvan enkele op werkelijk spectaculaire manier faalden. De kansen
die digitalisering bood waren groot, de valkuilen dito. Net als nu uitgeverijen
driftig op zoek zijn naar nieuwe verdienmodellen, zo smeten in de voorgaande
decennia bedrijven – en ook de rijksoverheid - met geld, op zoek naar de
digitale informatievoorzieningsgraal. Het ging daarbij om forse bedragen. In
1987 schreef VNU 23 miljoen gulden af na het floppen van onder meer een
experiment in Zuid-Limburg. Andere projecten leverden meer succes op. De cd-rom
heeft het jaren uitgehouden, Teletekst bestaat nog steeds en in Frankrijk ging
pas onlangs de stekker uit Minitel, hun variant op projecten die in Nederland
een vroegtijdig einde kregen.
Het leuke is dat Boumans alles
in diverse functies van dichtbij heeft meegemaakt en dus kennis en anekdotes
uit de eerste hand kan vertellen, maar hij haalt ook een column in Boekblad
aan, door Willem Tel (!), waarin wordt beschreven hoe bij de introductie in
1980 van Viditel alles stoppen doorsloegen. Boumans beschikt ook nog eens over
een goed bijgehouden archief, inclusief beeld, zodat de tekst verluchtigd kon
worden met passende illustraties – die bij de oudere generaties ongetwijfeld
een sterk gevoel van nostalgie zullen oproepen. Het interessantste aan dit boek
is dat het een achtergrond schildert bij de vanzelfsprekendheid waarmee wij ons
in de digitale ruimte bewegen, en de ontwikkeling van elektronische
informatievoorziening in een passend historisch perspectief plaatst.
Enno de Wit in BOEKBLAD
leest
Recensie
Vanaf midden jaren '60 tot vandaag de dag
bediende ik mij als organisatieadviseur/automatiseringdeskundige/journalist/boekenschrijver
van de onmisbare oude en nieuwe media. In de begintijd was dit een gebed
zonder eind, omdat de bedenkers/uitvinders van die hulpmiddelen zelden
rekening hielden met de arme, onervaren gebruikers. Die moesten maar
zien hoe ze er uit kwamen!
Nu een halve (!) eeuw later staat de
gebruiker wel centraal. Maar wat is er in al die jaren niet voorbij
gekomen aan (half)mislukte bedenksels! Niemand weet dat precies, behalve
Jak Boumans. Die dat allemaal nauwkeurig heeft bijgehouden en verzameld
in een spannend en indrukwekkend boek. Een soort bijbel.
Adri Hiele 17 januari 2012
Quotes
Susanne Rakels, ex-hoofdredacteur Telecombrief
Ik moet je absoluut een compliment
maken. Op bijzonder heldere wijze heb je een overzicht gegeven van de 30
boeiende jaren waarin we spraken over nieuwe media. Het lijkt voor mij erg lang
geleden en had geen idee meer van de opeenvolging van de gebeurtenissen. Het
meest herkenbaar zijn voor mij de namen van Fred Kappetijn, Jo Abelshausen,
Kees Rovers, Henk Kivits, etc. Mooi om het zo op een rijtje te zien staan en te
lezen waar we met z’n allen de fout in zijn gegaan. Het boek krijgt een mooi
plaatsje in mijn boekenkast.
Het (boek) ziet er prachtig uit, en geeft een
boeiend overzicht van de pre-internet ontwikkeling in Nederland.
Hans de Boer, computerpublicist
Ik vind het (boek) echt een monument. Ik wil hem
complimenteren voor de indrukwekkende hoeveelheid feitenmateriaal die hij voor
de komende generaties heeft vastgelegd en toegankelijk heeft gemaakt.
Hans Postma, CEO Entopic
Mooi boek, erg leuk om deze levensgeschiedenis van digitale media in NL te lezen.
Dhr. drs. J.W. Schoones, Adviseur
Collectievorming Walaeus Bibliotheek, Leiden
Vermakelijke
geschiedenis van de hoogte- en dieptepunten van de ontwikkeling van
verschillende informatiedragers. Aardig geïllustreerd, soms duplicatie in de
tekst. Ook wij hebben in de jaren '80 met de telefoon literatuuronderzoek
gedaan via DIMDI. Tempus fugit. Eindoordeel: * * *
