Toen digitale media nog nieuw waren

In dit fascinerende boek beschrijft mediaspecialist Jak Boumans het roerige tijdperk van de nieuwe media in Nederland van 1967 tot 1997. Alles moest nog worden uitgevonden: technologieën, concepten en markten.

Samenvatting
Op 1 januari 1997 kwam er een einde aan het nieuwe-mediatijdperk, ook wel het pre-internet tijdperk genoemd. Dit tijdperk wordt door jongeren, de ‘digital natives’, vaak gezien als woest en leeg. Maar niets is minder waar. Vanaf 1967 is er in Nederland een industriesector rond nieuwe media opgebouwd. Dat begon met een verwarrende zoektocht naar technologieën, concepten en markten. Hoe nieuwe media te verkopen en aan wie? Vanaf 1980 begon de commercialisering van online-diensten zoals ASCII-databanken, teletekst, videotex, elektronische berichten en Bulletin Board Systems. In 1985 werd de jonge industriesector geconfronteerd met weer een nieuwe technologie, de CD-media, die het broze groeipatroon van de online-diensten dreigde te verstoren. Uiteindelijk kwamen er door de CD-media naast het assortiment aan online-diensten ook off-line producten bij, zoals elektronische boeken en multimediale CD-ROM's en CD-i’s. De industriesector rond nieuwe media groeide en professionaliseerde. Terwijl de sector zich opmaakte om een grootschalige videotexdienst in de markt te zetten, sloop internet geruisloos Nederland binnen via de academische wereld. In 1992 waren er nog geen 300 bedrijven aangesloten op internet en acties op de consumentenmarkt leverde niet direct veel nieuwe klanten op. Maar toen op 15 januari 1994 De Digitale Stad haar deuren opende, begeleid

Publicatiegegevens

Titel: Toen digitale media nog nieuw waren - Pre-internet in de polder (1967- 1997)
Auteur: Jak Boumans 
Omvang: 320 pagina’s
Full colour, meer dan 125 illustraties
ISBN 9789078730057 

Bestellen
Wilt u het boek van Jak Boumans direct aanschaffen, stuur dan een bericht met vermelding van uw adres en de titel van het boek naar VOF Electronic Media Reporting. Het boek wordt u dan na betaling (in Nederland) zonder verzendkosten toegezonden. 
Voor scholen is op aanvraag een speciaal tarief aanwezig.

Activiteiten
Behalve publicaties verzorgt Jak Boumans ook studies, presentaties, voordrachten en colleges. Voor aanvragen stuur een e-mail naar jak@cerendipity.nl.

Recensie

Beschrijving van de geschiedenis van digitale media. Door de ontwikkelingen in de computertechnologie ontstaan digitale media met kenmerken als interactief en multimediaal en van offline-media naar online-media. Door miniaturisatie en massaproductie nemen de mogelijkheden toe en breidt het gebruik zich uit van de professionals naar de gewone consument. Vele media overleven het stadium van experiment niet en worden ingehaald door de technologische ontwikkelingen en het toenemende belang van gebruiksgemak. Met de verbeterde telecommunicatie neemt het belang van het online-medium toe: het internet. Vele aspecten komen aan de orde, met ruime aandacht voor de Nederlandse geschiedenis in de vorm van activiteiten van in de informatie-dienstverlening werkzame organisaties en enthousiaste hobbyisten. Systematisch opgezet en goed leesbaar, met veel wetenswaardigheden, is het boek zeer geschikt voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de nieuwe media in het pre-internet tijdperk. De auteur heeft deze hele periode actief meegemaakt en vertelt er over uit eigen ervaring. Het boek behoort tot de populaire geschiedschrijving en pretendeert geen volledigheid. Met talrijke illustraties in kleur en zwart-wit, jaartallenlijstjes, een bronnenoverzicht en register.

Ab Koolma (NBLC)

 

Recensie

Digitale informatievoorziening is voor ons zo normaal geworden, dat we het ons amper nog kunnen voorstellen dat die een generatie geleden nog amper bestond. Met heel veel vallen en opstaan zijn we gekomen waar we nu zijn, met alles wat we willen weten onder handbereik en ons drie slagen in de rondte netwerkend. Jak Boumans heeft in een uitputtende studie uiteengezet wat in ons land allemaal gebeurde voordat we massaal online gingen. Die geschiedenis begint in 1945 en loopt parallel met de ontwikkeling van de computer.

 

Het hoofdstuk ‘Nieuwe media in de polder’ gaat van start in 1967, als Pierre Vinken onderzoek laat doen naar de mogelijkheden van digitaal bij databeheer. Wat volgde was een aantal experimenten, waarvan enkele op werkelijk spectaculaire manier faalden. De kansen die digitalisering bood waren groot, de valkuilen dito. Net als nu uitgeverijen driftig op zoek zijn naar nieuwe verdienmodellen, zo smeten in de voorgaande decennia bedrijven – en ook de rijksoverheid - met geld, op zoek naar de digitale informatievoorzieningsgraal. Het ging daarbij om forse bedragen. In 1987 schreef VNU 23 miljoen gulden af na het floppen van onder meer een experiment in Zuid-Limburg. Andere projecten leverden meer succes op. De cd-rom heeft het jaren uitgehouden, Teletekst bestaat nog steeds en in Frankrijk ging pas onlangs de stekker uit Minitel, hun variant op projecten die in Nederland een vroegtijdig einde kregen.

 

Het leuke is dat Boumans alles in diverse functies van dichtbij heeft meegemaakt en dus kennis en anekdotes uit de eerste hand kan vertellen, maar hij haalt ook een column in Boekblad aan, door Willem Tel (!), waarin wordt beschreven hoe bij de introductie in 1980 van Viditel alles stoppen doorsloegen. Boumans beschikt ook nog eens over een goed bijgehouden archief, inclusief beeld, zodat de tekst verluchtigd kon worden met passende illustraties – die bij de oudere generaties ongetwijfeld een sterk gevoel van nostalgie zullen oproepen. Het interessantste aan dit boek is dat het een achtergrond schildert bij de vanzelfsprekendheid waarmee wij ons in de digitale ruimte bewegen, en de ontwikkeling van elektronische informatievoorziening in een passend historisch perspectief plaatst.

Enno de Wit in BOEKBLAD leest

 

Recensie

Een halve eeuw media in een handzaam boek

Vanaf midden jaren '60 tot vandaag de dag bediende ik mij als organisatieadviseur/automatiseringdeskundige/journalist/boekenschrijver van de onmisbare oude en nieuwe media. In de begintijd was dit een gebed zonder eind, omdat de bedenkers/uitvinders van die hulpmiddelen zelden rekening hielden met de arme, onervaren gebruikers. Die moesten maar zien hoe ze er uit kwamen!

Nu een halve (!) eeuw later staat de gebruiker wel centraal. Maar wat is er in al die jaren niet voorbij gekomen aan (half)mislukte bedenksels! Niemand weet dat precies, behalve Jak Boumans. Die dat allemaal nauwkeurig heeft bijgehouden en verzameld in een spannend en indrukwekkend boek. Een soort bijbel.

Adri Hiele 17 januari 2012

Quotes

Susanne Rakels, ex-hoofdredacteur Telecombrief

Ik moet je absoluut een compliment maken. Op bijzonder heldere wijze heb je een overzicht gegeven van de 30 boeiende jaren waarin we spraken over nieuwe media. Het lijkt voor mij erg lang geleden en had geen idee meer van de opeenvolging van de gebeurtenissen. Het meest herkenbaar zijn voor mij de namen van Fred Kappetijn, Jo Abelshausen, Kees Rovers, Henk Kivits, etc. Mooi om het zo op een rijtje te zien staan en te lezen waar we met z’n allen de fout in zijn gegaan. Het boek krijgt een mooi plaatsje in mijn boekenkast.

Het (boek) ziet er prachtig uit, en geeft een boeiend overzicht van de pre-internet ontwikkeling in Nederland.

Hans de Boer, computerpublicist

Ik vind het (boek) echt een monument. Ik wil hem complimenteren voor de indrukwekkende hoeveelheid feitenmateriaal die hij voor de komende generaties heeft vastgelegd en toegankelijk heeft gemaakt.

Hans Postma, CEO Entopic

Mooi boek, erg leuk om deze levensgeschiedenis van digitale media in NL te lezen.

Dhr. drs. J.W. Schoones, Adviseur Collectievorming Walaeus Bibliotheek, Leiden

Vermakelijke geschiedenis van de hoogte- en dieptepunten van de ontwikkeling van verschillende informatiedragers. Aardig geïllustreerd, soms duplicatie in de tekst. Ook wij hebben in de jaren '80 met de telefoon literatuuronderzoek gedaan via DIMDI. Tempus fugit. Eindoordeel: * * *